काठमाडौं । पूर्व राजा ज्ञानेन्द्र शाहले राजतन्त्र हुँदा बनेका तथा सञ्चालनमा आएका संरचना भत्काउँदै जाने, रुपान्तरणका नाममा विकार खडा गर्ने र परनिर्भतातिर बेतोडले दौडने काम नै अहिले चलिरहेछ बताएका छन् । नेपालगन्जमा सम्बोधन गर्दै पूर्व ज्ञानेन्द्र शाहले यस्तो बताएका हुन् ।
नेपालगन्जमा बुधवार आयोजित नागरिक अभिनन्दन कार्यक्रमलाई सम्बोधन गर्दै उनले हाम्रो प्रकृति, श्रमशक्ति र बुद्धि गरिब नभए पनि गरिबी भने नियति बनेको बताए । उनले दुई छाक खान र एक धरो लगाउन धेरैलाई धौधौ परिरहेको बताए । ‘हाम्रा विकसित सहरहरू, गाउँहरू आज उजाड छन् । हाम्रो उद्योगधन्दा, कलकारखाना र उत्पादनकारी गतिविधि आज निस्प्रभावी बनेका छन्– त्यसैले त हाम्रो होनहार जनशक्ति बेरोजगारीका कारण बिदेसिन बाध्य छन् ।’
उनले पुरुष, महिला, जाँगरिलो युवा, अनुभवी बुढाबुढी सबै जुट्नु पर्ने खाँचो औँल्याउँदै भनेका छन्, ‘अब म भन्छु – अब हामी राष्ट्रको पुरानो गौरव फर्काउनका लागि उठौँ र हामी हाम्रै पाखुराको बलमा अघि बढ्न कम्मर कसौँ ।’
पूर्वराजा शाहले विक्रम सम्बतको २०१० को दशकदेखि ४० को दशकसम्म नेपालमा पूर्वाधारको निर्माण, उद्योगहरूको स्थापना, औद्योगिक क्षेत्रको निर्माण र भविष्य सुधारका धेरै निर्माण संरचना तथा विधि प्रक्रियाका कामहरू भएको पनि उल्लेख गरेका छन् ।
‘महेन्द्र राजमार्ग, कोदारी राजमार्ग, पृथ्वी राजमार्ग, तराई पहाडमा सहरी विकास – शिक्षा तथा स्वास्थ्य केन्द्रको स्थापना, मुलुकी ऐन, भूमि सुधार, ग्रामीण उत्थान, नेपाल राष्ट्र बैंक, राष्ट्रिय योजना आयोग, त्रिभुवन विश्वविद्यालय, महेन्द्र संस्कृत विश्वविद्यालय, नेपाल राजकीय प्रज्ञा प्रतिष्ठानको स्थापना, पशुपति क्षेत्र विकास कोष, लुम्बिनी विकास कोष, महेन्द्र प्रकृति संरक्षण कोषका साथै धेरै कार्यकलाप त्यस अवधिका उल्लेख्य उपलब्धि हुन्,’ उनले भनेका छन्, ‘सबैसँग मित्रता, सबैसँग शान्ति, सहयोग, साझेदारीको विकास र संयुक्त राष्ट्रसंघको सदस्यतादेखि लिएर असंलग्न आन्दोलनको सक्रिय भूमिका र शान्ति क्षेत्रको घोषणासम्म पनि यसै अवधिमा भएको हो ।’
तर पछि ती पूर्वाधार र औद्योगिक आधारले निश्चित आकार लिन नसकेको उनको भनाइ छ । ‘भए गरेका संरचना भत्काउँदै जाने, रूपान्तरणका नाममा विकार खडा गर्ने र परनिर्भतातिर बेतोडले दौडने काम नै अहिले चलिरहेछ । त्यसैले ६४ वर्ष पूर्वको चेतनाको त्यो झिल्को कताकता अहिलेको खाँचो झै झल्किरहेको छ ।’
उल्लेखनीय छ, पूर्वराजा ज्ञानेन्द्रले विकासका लहरका रुपमा व्याख्या गरेको उक्त समयको अधिकांश हिस्सा पञ्चायतकालको हो ।