- रन्जना लम्साल थापा
सत्रौं शताब्दीको उत्तरार्ध बाटै
अभ्यासमा आएको तिमी
आज एक्काइसौं शताब्दी सम्मै
फड्को मार्दै गर्दा तिमी !
न हामीले अनुभुत गर्यौं
न उनीहरुले अनुभुत गर्न सके ।
इतिहासका पिता हिरोड्सनले तिम्रो परिभाषा गरे
एरिष्टोटलले तिमीलाई जन शासन भनी चलाए!
अब्राहमको परिभाषा जनताको खम्बा बन्यो ।
उदाएको तिमी वर्तमानमा सूर्यास्त नहुँदै
दिनमै टुकी बाल्नु पर्यो ।
नवीन चेतनाको दियो बाल्छु भन्दै
जनजनका घरघरमा सलबलाएको तिमी
आज कुन सिकारीले डिङ्गो बनायो ?
हिजो
२००७ को क्रान्तिले जहानियाँ निरङ्कुश ढाल्यो
२०४६ को आन्दोलनले पन्चायती कालो रात फाल्यो
२०६३ को बिद्रोहले स्वेच्छाचारी शासन अन्त्य गर्यो ।
स्वतन्त्रता र समानताको मुल मन्त्र बोकेको तिमी!
आज फूल्ने र फल्ने अवसर पाखा लगायौ ।
सर्वोपरि हितका लागि योग्य ठहरिएको तिमी
आज जनका आँखाको कसिङ्गर बन्यौ !
हिजो तिमीलाई प्राप्त गर्न विद्रोह भयो
रगतको भेल बग्यो
धेरैको इहलिला समाप्त भयो !
तिम्रो अभ्यासमा देखिएका त्रुटिहरु
न शुद्धीकरण भयो न संशोधन भए
न तिमी न तिम्रो सिद्धान्त सच्चियो
न बिकास गर्यौ न बिकासका ढोका खुलिए!
आज
कुन काँडेतारले छेक्यो ?
कि सिस्नोपानी चाहियो?
अबको पालो
तिम्रो हारको, तिम्रो विनासको !
जहाँ जनताहरू आक्रोशित छन्
जीवन किनारमा छ !
ढुंगालाई धौता मानी पुज्ने हामी
तिमीलाई पनि पुजिरह्यौ !
तिम्रै जयजयकारको गित
लगाइ तिमीसँग मित
दायाँबायाँ तिम्रै अगाडि पछाडि
आसैआसको त्यान्द्रोमा बाँचि रह्यौं
आज
शकुनीको पासा राजनीति बन्यो
धनको भकारी गतिलैसँग भरियो !
भ्रष्टाचार त शासककै घरको खिचडी बन्यो
देश ढुटो पारी ल्वाम्मै खायो !
लोकतान्त्रिक आचरणको अभ्यास हरायो
संसद यहाँ व्यवस्थापिकाको थलो बन्यो
आरोप प्रत्यारोप ढिकिच्याउको खेल जस्तै भयो !
नौंका म तार्छु भन्दै
हानाथापको बाजी लगाउँदै आउँछन्
साँढे झै निहुँ खोजी जुरा हल्लाउँदै जुद्छन्।
कोहि मिठा स्वप्न बाँड्छन्
कोहि दिवा सपना देखाउँछन्।
सायद यस्तै हो लोकतन्त्र!
पिडा के हो ?
त्यो घर आँगन,टहरामा हेरेनौ
तातो हावा अनि बालुवामा
कर्म गर्नेको विवशता बुझेनौ !
राष्टभित्र राष्ट्रियता हराउँदा पनि
कर्म ,धर्म र संस्कार बिलाउँदा पनि
स्रम र पसिना डलरमा बिक्दा पनि
लोकतन्त्र सुतेको छ!
लोकतन्त्रे निदाएको छ!